На что пойти в театр? Рекомендации первого солиста Финского национального балета Атте КилпиненаMitä mennä katsomaan teatterissa? Kansallisbaletin 1. solisti Atte Kilpisen vinkit
Kuva: Helsingin Kaupunginteatteri, Robert Seger.
Атте Килпинен успел станцевать ведущие или сольные партии самых известных балетных постановок, вроде: «Щелкунчика», «Лебединого озера», «Ромео и Джульетты» и «Спящей красавицы». Причём не только на родине, но и за рубежом. В перерывах между репетициями нового спектакля «Рождественская песнь» первый солист Финского национального балета рассказал о постановках, впечатливших его как зрителя. Было бы большой ошибкой не взять этот список на заметку.
Atte Kilpinen on ehtinyt tanssia pää- ja solistirooleja maailmankuuluissa baleteissa, kuten Pähkinänsärkijä, Joutsenlampi, Romeo ja Julia sekä Prinsessa Ruusunen. Eikä pelkästään täällä kotimaassa, vaan myös ulkomailla. Tuoreen Saiturin joulu -teoksen harjoitusten välissä Suomen Kansallisbaletin ensimmäinen solistitanssija kertoi esityksistä, jotka ovat tehneet häneen vaikutuksen katsojana. Olisi melkoinen virhe olla ottamatta tätä listaa todesta.
Kuva: Kiran West A Midsummer Night's Dream - John Neumeier
«Это известный факт: финны любят ходить в театр. Особенно на драматические постановки и в летние театры. С последним всё очень серьёзно: неважно, хороший спектакль или плохой, но если он идёт летом на свежем воздухе, то там будут все. Но я советую ещё и почаще ходить на танцевальные постановки, особенно если вы не говорите по-фински. И классический балет, и современный танец – контемпорари – дают возможность понять историю и прочувствовать драматизм через движение.
Когда я собираюсь на спектакль как зритель, то стараюсь идти с пустой головой: ни о чём больше не думать и просто наслаждаться. Это лучшие ощущения – когда ты забываешь, что работаешь в той же сфере и просто растворяешься в постановке. Получается, впрочем, не всегда: нет-нет да и начинаешь думать, что вот это можно было бы сделать по-другому, а вот эта сцена получилась отличной. А ещё бывает, что голова всё равно забита тем, что происходит в твоей жизни, и ничего с этим не поделать. Но я считаю, что в этом есть своя прелесть. Когда ты идешь на живое выступление, то не можешь предугадать, что увидишь и почувствуешь.
Так что вот финские балетные постановки, близкие моему сердцу:
Так что вот финские балетные постановки, близкие моему сердцу:
– Suomalaiset käyvät tunnetusti mielellään teatterissa. Etenkin katsomassa näytelmiä ja kesäteatteriesityksiä. Jälkimmäiset otetaan erityisen vakavasti: ei ole väliä, onko näytelmä hyvä vai huono, mutta jos sitä esitetään kesällä ulkoilmassa, kaikki tulevat paikalle. Mutta suosittelisin käymään useammin myös tanssiesityksissä, varsinkin jos ei puhu suomea. Sekä klassinen baletti että nykytanssi – contemporary – luovat mahdollisuuden ymmärtää tarinaa ja tuntea draamaa liikkeen kautta.
Kun menen esitykseen katsojaksi, yritän mennä sinne tyhjin mielin: olla ajattelematta mitään muuta ja nauttia vain. Se on paras tunne – kun unohtaa, että työskentelee samalla alalla, ja yksinkertaisesti antautuu esitykselle. Aina se ei kuitenkaan onnistu: alkaa miettiä, että tuon olisi voinut tehdä toisin tai että tämä kohtaus oli loistava. Joskus käy myös niin, että päässä pyörii yrityksistä huolimatta kaikki, mikä elämässä on meneillään, eikä sille voi mitään. Mielestäni siinäkin on oma viehätyksensä. Kun menee katsomaan elävää esitystä, ei voi arvata ennalta, mitä tulee näkemään ja tuntemaan.
Tässä on lista suomalaisista teatteriesityksistä, jotka ovat lähellä sydäntäni:
«Семеро братьев», Финский национальный балетSeitsemän veljestä, Suomen Kansallisbaletti
«Семеро братьев» Марьо Кууселы – постановка Финского национального балета, которая первой приходит мне в голову. Она основана на знаменитом романе финского писателя Алексиса Киви. В детстве я читал детскую версию этой книги. А когда в 2017 году делали эту постановку в Финском национальном балете, я прочитал оригинал, чтобы узнать эту легендарную историю лучше. Сейчас постановка Марьо Кууселы не идёт, но наверняка ещё не раз вернётся на сцену Национального балета. Конечно, было много разных театральных версий «Семерых братьев», но я их не видел. Это очень известная история и, как мне кажется, очень финская. Так что, если вы не читали, очень советую! Это поможет погрузиться в финскую культуру.
Фото: The Finnish National Ballet, Sakari Viika
Marjo Kuuselan Seitsemän veljestä on Suomen Kansallisbaletin esitys, joka tulee ensimmäisenä mieleeni. Se perustuu suomalaisen kirjailijan Aleksis Kiven tunnettuun romaaniin. Pienenä luin kirjasta lapsille tarkoitetun version. Kun sitten Suomen Kansallisbaletti toteutti produktion vuonna 2017, luin läpi alkuperäisen version, jotta oppisin tuntemaan koko legendaarisen tarinan paremmin. Tällä hetkellä Marjo Kuuselan teos ei pyöri ohjelmistossa, mutta se palaa Kansallisbaletin näyttämölle varmasti vielä monta kertaa. Seitsemästä veljeksestä on toki tehty monia erilaisia teatteriversioita, mutta niitä en ole nähnyt. Tarina on hyvin kuuluisa ja omasta mielestäni tosi suomalainen. Joten jos et ole lukenut sitä, niin suosittelen lämpimästi! Se auttaa uppoutumaan suomalaiseen kulttuuriin.
Kuva: Suomen Kansallisbaletti, Sakari Viika
«Рождественская песнь», спектакль Финского национального балетаSaiturin joulu, Suomen Kansallisbaletin esitys
В 2023 году мы поставили в Финском национальном балете «Рождественскую песнь» по Чарльзу Диккенсу. Это не самая типичная для Финляндии история. Многие финны её не особо знают, ведь у нас есть «Щелкунчик». Но я рад, что теперь у всех есть возможность познакомиться с адаптацией культового произведения Диккенса. Да, это достаточно мрачная постановка. Но сейчас во всём мире достаточно темно, так что для таких мрачных историй есть место. В то же время это история о доброте и рождественском чуде.
Фото: The Finnish National Ballet, Johann Pakkanen
Vuonna 2023 toteutimme Kansallisbaletissa Charles Dickensin kirjaan pohjautuvan Saiturin joulun. Se ei ole kaikkein tavanomaisin joulutarina Suomessa. Monet suomalaisista tuskin edes tuntevat sitä, koska meillä on Pähkinänsärkijä. Mutta olen iloinen, että nyt kaikilla on mahdollisuus tutustua Dickensin merkkiteoksen mukaelmaan. Se on kyllä varsin alakuloinen esitys. Mutta tällä hetkellä koko maailmassa eletään melko synkkää aikaa, niinpä tällaisilla synkeillä tarinoilla on paikkansa. Samaan aikaan se on myös tarina hyvyydestä ja joulun ihmeestä.
Kuva: Suomen Kansallisbaletti, Johann Pakkanen
«Ронья, дочь разбойника» в постановке Национального театра Ronja, ryövärintytär, Kansallisteatteri
Ещё одна история, которую я помню с детства – это «Ронья, дочь разбойника» Астрид Линдгрен. Помню, когда был совсем маленьким, я смотрел фильм по этой книге. И там было много очень страшных моментов, но при этом было так захватывающе, что было невозможно оторваться. Думаю, эта история будет интересна для людей любого возраста, а детей и подростков уж точно не разочарует. Кроме того, в этой истории очень много поучительного: что не следует делать, а что, наоборот, полезно и правильно. Спектаклей по этой книге тоже было много. К слову, это была моя первая профессиональная постановка. Я играл мальчика по имени Бирк – друга Роньи. Ну а сейчас можно увидеть очаровательную постановку в Национальном театре.
Язык спектакля: финский
От редакции: ещё одна версия «Роньи» идёт и в SvenskaTeatern – с субтитрами на финском и шведском. Можно сравнить.
Фото: Kansallisteatteri, Mitro Härkönen
Toinen lapsuudestani mieleeni jäänyt tarina on Astrid Lindgrenin Ronja, ryövärintytär. Muistan, että ihan pienenä katsoin tähän kirjaan perustuvan elokuvan. Ja siinä oli monta tosi pelottavaa kohtaa. Mutta samaan aikaan se oli niin mukaansatempaava, ettei sitä voinut jättää kesken. Luulen, että tarina kiinnostaa kaikenikäisiä ihmisiä, ja varsinkaan lapset ja nuoret eivät pety. Kaiken lisäksi tarinasta oppii, mitä ei pitäisi tehdä ja mikä on päinvastoin hyödyllistä ja oikein. Kirjan pohjalta on tehty monia muitakin esityksiä. Se oli muuten myös minun ensimmäinen produktioni ammattilaisena. Esitin Birk-nimistä poikaa, Ronjan ystävää. Mutta nyt voi nähdä viehättävän produktion Kansallisteatterissa.
Esityksen kieli: suomi.
Toimituksen huomautus: paraikaa myös Svenska Teaternissa esitetään omaa versiota Ronjasta, se on tekstitetty suomeksi ja ruotsiksi. On siis mahdollista vertailla eri versioita.
Kuva: Kansallisteatteri, Mitro Härkönen
«Мышеловка» по Агате Кристи в Городском театре Хельсинки Agatha Christien Hiirenloukku Helsingin Kaupunginteatterissa
Следующая постановка – изначально не финская, но прямо сейчас идёт в Хельсинки. Это захватывающий детектив «Мышеловка» по книге Агаты Кристи на сцене Городского театра. В Лондоне пьеса идёт с 1952 года и считается самой продолжительной по непрерывности исполнения в мире. Я был на финской премьере и был весьма и весьма впечатлён. Получилось мощно, загадочно, зрелищно и при этом порой страшно. Да, иногда я люблю пощекотать нервы.
Язык спектакля: финский
Фото: Helsingin Kaupunginteatteri, Otto-Ville Väätäinen
Seuraava teos ei ole alun perin suomalainen, mutta se pyörii Helsingissä juuri nyt. Agatha Christien kirjaan perustuva jännittävä dekkari Hiirenloukku menee Kaupunginteatterin näyttämöllä. Näytelmää on esitetty Lontoossa vuodesta 1952 lähtien, ja sen uskotaan olevan maailman pisimpään yhtäjaksoisesti esitetty näytelmä. Olin Suomen ensi-illassa ja olin hyvin, hyvin vaikuttunut. Esitys oli voimakas, salaperäinen, näyttävä ja ajoittain pelottava. Kyllä, joskus tykkään, kun hermoja kutkuttaa.
Esityksen kieli: suomi
Kuva: Helsingin Kaupunginteatteri, Otto-Ville Väätäinen
“Русалочка”, Городской театр ХельсинкиPieni Merenneito, Helsingin Kaupunginteatteri
Из того, что я совершенно точно планирую посмотреть – «Русалочка» в том же Городском театре Хельсинки. Несколько лет назад я танцевал в одноимённой постановке Национального балета. Очень интересно увидеть другую, «диснеевскую», версию.
Язык спектакля: финский
Фото: Helsingin Kaupunginteatteri, Robert Seger
Niin ikään Kaupunginteatterissa pyörivä Pieni merenneito on yksi niistä esityksistä, jotka haluan ehdottomasti nähdä. Muutama vuosi sitten tanssin Kansallisbaletin samannimisessä produktiossa. Odotan innolla näkeväni tämän ”Disney-version”.
Esityksen kieli: suomi
Kuva: Helsingin Kaupunginteatteri, Robert Seger
«Невинность», Финская национальная опера Innocence, Suomen Kansallisooppera
Одна из самых трогательных опер, которые я когда-либо слышал и видел, – это «Невинность». Премьера была в Хельсинки, а позже – в Королевском оперном театре в Лондоне.
Это совместная работа композиторки Кайи Саариахо, которая, увы, недавно ушла из жизни, писательницы Софи Оксанен и драматурга Алекси Барьера. Опера очень впечатляющая. Однако это не тот случай, когда стоит ожидать красочную и радостную постановку. Она о стрельбе в школе. Так что, возможно, не буду рекомендовать её особо чувствительным зрителям и зрительницам.
Субтитры на шведском, финском и английском.
Фото: Finnish National Opera, Ilkka Saastamoinen
Yksi koskettavimmista oopperoista, joita olen koskaan kuullut tai nähnyt, on Innocence. Se kantaesitettiin Helsingissä ja myöhemmin Lontoon Royal Opera Housessa.
Se on säveltäjä Kaija Saariahon, joka valitettavasti hiljattain menehtyi, kirjailija Sofi Oksasen ja dramaturgi Aleksi Barrièrin yhteistyö. Ooppera on erittäin vaikuttava. Ei kuitenkaan kannata odottaa värikästä ja iloista esitystä. Se kertoo kouluampumisesta. En siis ehkä suosittele sitä erityisen herkille katsojille.
Tekstitys ruotsiksi, suomeksi ja englanniksi.
Kuva: Finnish National Opera, Ilkka Saastamoinen
«Susanna Leinonen Company: Непристойный», Дом танца Susanna Leinonen Company: Nasty, Tanssin talo
Я бы сказал, что танцевальные постановки Susanna Leinonen Company в Доме танца всегда стоят того, чтобы туда заглянуть. Например, дерзкий спектакль «Nasty» в январе 2024.
Дом танца открылся только в начале 2022 года. У меня было сольное выступление на его открытии. И мне кажется, что поход туда – это всегда отличная идея, если вы размышляете над тем, что бы такого посмотреть. Там идут спектакли в самых разнообразных стилях, приезжают международные хореографы и компании. Так что там всегда хорошие и очень качественные спектакли – отличная альтернатива Национальному балету!
Как человек, работающий в театре, хочу сказать напоследок: вы можете пойти в театр и попасть на незабываемый спектакль, а можете и разочароваться. Это нормально! Похоже на поход в кино: можно посмотреть не очень хороший фильм, но потом прийти в кинотеатр снова. Не отказывайте себе в походе в театр, открывайте что-то новое, развивайте насмотренность. В Финляндии есть из чего выбирать!
Фото: Susanna Leinonen Company. Nasty. Valokuvaaja: JulianVenado / Tanssi talo, tanssintalo.fi
Sanoisin, että Susanna Leinonen Companyn tanssiteokset Tanssin talossa kannattaa aina käydä katsomassa. Esimerkiksi tammikuussa 2024 on tulossa rohkea esitys Nasty.
Tanssin talo avattiin vasta vuoden 2022 alussa. Minulla oli sen avajaisissa sooloesitys. Ja minusta sinne meneminen on aina hyvä idea, jos miettii, mitä menisi katsomaan. Siellä on hyvin monenlaisia eri tyylisiä esityksiä, ja siellä käy kansainvälisiä koreografeja ja ryhmiä. Siellä on siis aina hyviä ja erittäin laadukkaita produktioita – se on loistava vaihtoehto Kansallisbaletille!
Teatterissa työskentelevänä haluan sanoa vielä yhden asian: voi mennä teatteriin ja päästä unohtumattomaan esitykseen, mutta voi myös pettyä. Se on normaalia! Se on kuin elokuvissa käyminen: voi katsoa huonon elokuvan, mutta senkin jälkeen käydä uudelleen elokuvissa. Älä kiellä itseltäsi teatterikäyntiä, avaa jatkuvasti jotain uutta, totuttele katsomaan esityksiä. Suomessa on paljon valinnanvaraa!
Kuva: Susanna Leinonen Company. Nasty. Valokuvaaja: JulianVenado / Tanssi talo, tanssintalo.fi
Перевод: Рику Тойвола
Suomennos: Riku Toivola
